Sambo — kurash va jang san’atlarining uyg‘unlashuvi natijasida XX asr boshlarida sobiq ittifoqda shakllangan sport turidir. Bu tur Xalqaro Sambo Federatsiyasi tomonidan rasman qabul qilingan va dunyoga keng tarqalgan. Sambo o‘zbek xalqi orasida ham tez orada mashhur bo‘lib, milliy kurash an’analari bilan uyg‘unlashib ketdi va faol rivojlanmoqda.
Sambo nomining mazmuni «SAMozashita Bez Orujiya», ya’ni «qurolsiz o‘zini himoya qilish» degan ma’noni anglatadi. Bugungi kunda bu sport turi asosan ikki yo‘nalishga ajraladi:
– Sport sambo
– Jangovar sambo
O‘zbekiston sambochilari xalqaro maydonda
O‘zbekiston sambochilari xalqaro musobaqalarda muntazam ravishda yuqori natijalarni qo‘lga kiritib kelmoqda. Yaqinda bo’lib o’tgan katta xalqaro musobaqalarda mamlakatimiz sportchilari ko‘plab oltin, kumush va bronza medallarini qo’lga kiritishdi. Bu hol yurtimiz sambochilarining tayyorgarligi va mahorati yuqori darajada ekanini bildiradi.
Quyida O‘zbekiston terma jamoasi erishgan yutuqlarning ba’zilarini ko’rishingiz mumkin:
| Yil | Musobaqa turi | Oltin | Kumush | Bronza |
|---|---|---|---|---|
| 2020 | Jahon chempionati | 3 | 2 | 1 |
| 2021 | Osiyo chempionati | 4 | 3 | 2 |
| 2022 | Xalqaro turnir (Moskva) | 5 | 2 | 3 |
| 2023 | Universiada | 6 | 4 | 1 |
Bu natijalar mamlakat sambochilarining kuch va malakasi bo‘yicha xalqaro miqyosda yetakchilardan ekanini tasdiqlaydi.
Mamlakatimizda sambo sportining rivoji
O‘zbekistonning barcha hududlarida sambo keng rivojlantirilmoqda. Xususan, Toshkent, Samarqand, Farg‘ona, Namangan kabi shaharlarda zamonaviy standartlarga xizmat qiluvchi sambo zallari va majmualari barpo etilgan.
Davlat tomonidan yoshlar orasida sog‘lom turmush tarzini targ‘ib qilish, samarali mashq qilib kelayotgan mutaxassislarni qo‘llab-quvvatlash maqsadida:
– Sambo maktablari ochilishi;
– Zamonaviy zallar bilan sport komplekslarining faoliyati yo‘lga qo’yilishi;
– Yosh sportchilar uchun qo‘shimcha stipendiyalar ajratilishi amalga oshirildi.
Natijada mamlakatimizdagi sambo sportiga bo‘lgan qiziqish ham, ishtirokchilar soni ham muttasil oshmoqda.
Sambochilarning mashg‘ulot jarayoni
Professional sambochilar juda murakkab va qat’iy rejaga amal qiladilar. Ularning mashg‘ulotlari quyidagicha bo‘linadi:
– Jismoniy tayyorgarlik (yuqori chidamlilik, kuchli mushaklar, moslashuvchanlik);
– Texnika va taktika ustida ish (kurash texnikalarini takomillashtirish, qarshi usullar);
– Ruhiy tayyorgarlik (psixologik tog‘ri motivatsiya, stressga chidamlilik).
Mashg‘ulot jarayoni aniq tartib asosida kun davomida bir necha marotaba amalga oshiriladi. Sambochilar musobaqa natijalariga tezroq erishish uchun yetakchi murabbiylar nazorati ostida ishlashadi.
Kelajak rejalar va istiqbollar
O‘zbekiston sambochilarining oldiga yangi vazifalar qo‘yilgan. Ularning qatoriga:
– Xalqaro musobaqalarda yetakchilik o‘rnini saqlab qolish;
– Sambo bo’yicha Osiyo va Jahon chempionatlarini mamlakatimizda tashkil qilish va o’tkazish;
– Yoshlar o‘rtasida sambo sport turini ommalashtirish loyihalarini ishga tushirish kiradi.
Bugun erishilgan natijalar ertangi kunning muvaffaqiyatlarini belgilaydi. Sportchilarimizning xalqaro musobaqalardagi g’alabalari davomli bo’lishi uchun barcha zarur shart-sharoitlar yaratilmoqda.