Жағ-жағ бутгуллилар оиласига мансуб бир йиллик ўтлар туркумига тааллуқли бўлиб, унинг 6 тури қайд қилинган. Гиёҳнинг бўйи 20 см.дан 70 см.гача ўсади. Ўсимлик эрта баҳордан бошлаб ёз бўйи гуллаши мумкин. Жағ-жағ ўтининг таркибида салмоқли миқдорда витамин С ва К билан бирга, тинип, смола, тирамин, холип, аустил холип, ипозит, жиотин, эфир мойлари бор.

Гиёҳ таркибида қатор микроэлементлар, организм учун зарур бўлган органик (олма, узум, лимон) кислоталар мавжуд. Жағ-жағ халқ табобатида кенг кўламда ишлатиладиган гиёҳлардан бири бўлиб, у меъда, ўпка, бурундан қон кетганида дамлама сифатида ичилади. Қадимий тибет табобатида жағ-жағ кўнгил айниши ва қусишга қарши дори сифатида тавсия этилган. Ўрта Осиё халқлари айни баҳор дамлари жағ-жағ баргларидан чучвара, кўк сомса ва бошқа таомлар тайёрлаб, истеъмол қилишади.
Дорихоналарда жағ-жағ "пастушья сумка" номи билан дори-дармон сифатида сотилади. Ундан тайёрланган дори-дармонлар буйрак, ўпка хасталикларини даволашда, шунингдек, гинекологияда қўлланилади.

Ҳожи Қамар МУАЗЗАМОВ,
фармацевт